Test: 2014 Harley-Davidson Electra Glide Ultra Limited met waterkoeling
Harley-Davidson liet een bom afgaan toen het tijdens de recente dealermeeting in Denver een geheel nieuwe, vloeistofgekoelde V-Twin onthulde. De “Twin-Cooled” Twin Cam 103 kwam als een echte verrassing voor de verzamelde journalisten , die zich daar al hadden verzameld voor de eerste test van HD’s 2014 Touring lineup. Nog verrassender was hoe Harley haar nieuwe vloeistofgekoelde motor, de grootste technologische verandering in HD ‘s productlijnen sinds de V-Rod, probeer de te bagatelliseren. In plaats daarvan hadden de mensen van Harley het alleen maar over “Project Rushmore” – een nieuwe benadering van de evolutie van Harley, afkomstig uit de productontwikkelingsafdeling van de fabrikant. Een deel van deze bedrijfsbrede reorganisatie is al gestart in 2009 , waardoor de ontwikkelingsafdeling de ontwikkelingscyclus van een product van vijf jaar naar iets meer dan drie terugbracht.
Deze nieuwe lichting aan Touring modellen vertegenwoordigt de eerste resultaten van deze nieuwe werkwijze. De technische presentatie van Project Rushmore werd door de belangrijkste bigshots van The Motor Company gedaan, waaronder COO Matt Levitach en marketing baas Mark-Hans Richer. Het belang van de nieuwe richting van Rushmore werd door Levitach aangegeven: ” Dit is het meest klantgeleide programma dat we ooit hebben gedaan . Het is de meest belangrijke nieuwe product in de gehele 110 jaar geschiedenis van het bedrijf “.
De “Rushmore” veranderingen voor de Touring modellen zijn zeker duidelijk maar niet enorm, met subtiele aanpassingen qua styling en een paar praktische verfijningen gebaseerd op de feedback van klanten. Testmotor kreeg een kans om de herziene fietsen te testen tijdens een tweedaagse rit door de schilderachtige Colorado Rockies .
Een opgewaardeerde 103 cubic inch V-Twin is het hart van de gehele 2014 Touring lineup. Vier modellen (Road King , Electra Glide Ultra Classic, Street Glide en Street Glide Special) hebben de luchtgekoelde versie van de High Output Twin Cam 103. De waterkoeling, die Harley-Davidson zelf steevast Twin-Cooling blijft noemen, komt in de Ultra Limited en de Tri Glide Ultra Trike, die overigens ook in Europa gevoerd zal gaan worden. Een derde model met vloeistofkoel… sorry, Twin Cooling zal de de CVO Limited worden, maar dan dus in de CVO 110 Twin Cam.
De Twin-Cooled High Output Twin Cam 103 is te vinden in de Ultra Limited en Tri Glide Trike. Daarbij loopt er koelvloeistof door de cilinderkoppen en langs de hete uitlaatkleppen. De vloeistof gaat daarbij door een tweetal radiatoren, discreet gemonteerd in de onderste delen van de kuip. De High Output Twin Cam 103 heeft meer kleplift en een high-flow airbox, wat gezamenlijk voor 5 à 7% meer aan vermogen moet zorgen; HD’technische specificaties claimen 143 Nm aan koppel bij 3750 tpm voor het 2014 model, tegenover 135 Nm bij 3.250 tpm voor de 2012. De grootste boost komt tijdens rollende acceleratie bij hogere snelheden. HD-rijders wilden volgens het nieuwe klanten-mantra meer inhaalpower op de snelweg, dus dat is dan ook waar de motor verbeterd is. HD claimt nu dat de acceleratie van 100 tot 130 km/u één seconde sneller is, als resultaat van de nieuwe HO 103.
Dus Harley eigenaren willen vloeistofkoeling? Dat is een aardig onderwerp voor een ander artikel… Maar het is een veilige gok dat de Rushmore-modellen ook geïnspireerd werden door de klantenfeedback met klachten over de warmte die het motorblok uitstraalt naar de benen van de bestuurder en de passagier (HD wil trouwens erg graag onderstrepen dat de passagier werd opgenomen in het nieuwe ontwerp van de Tourings). Die hitte is een slepende kwestie, die het bedrijf in 2009 ten dele tegemoet kwam met de cilinderuitschakelfunctie , waarbij de ECU de achterste cilinder bij een te hoge temperatuur uitschakelt. Dit ‘cilinderdeactiveringssysteem’ wordt op de nieuwe motor nog steeds gebruikt. Het eerste doel van de nieuwe vloeistofkoeling is wel om extra warmte voor bestuurder en passagier weg te leiden. Met het Twin Cooling systeem behoudt de 103 ook de motorprestaties die de standaard 103 inleverde als hij te warm werd. De mensen van Harley-Davindson beweren dan ook dat emissie-eisen niet de belangrijkste factor waren in de overstap naar vloeistofkoeling.
Net als bij de 2013 BMW R1200GS, ook een klassiek luchtgekoeld blok dat overgeschakelde naar vloeistofkoeling, wordt de nieuwe koeling van de Ultra Limited ook wel omschreven als ‘precisiegekoeld’. De grote koelribben rondom de 103 voeren de bulk van de motorwarmte af, het vloeibare koelmiddel wordt alleen door de cilinderkop geleid om de warmte van de uitlaatkleppen af te voeren. De vloeistof wordt dan naar het paar zijwaarts geplaatste radiatoren geleid, gemonteerd in de onderkuip van de 2014 Ultra Limited, met een thermostaat en waterpomp aan de onderkant van de framebuizen. De (slik!) radiatoren van de nieuwe motor zullen (puur uit principe) bij een deel van de HD-clientèle instinctief voor schuim op de mond zorgen, maar vanuit een esthetisch gezichtspunt is de waterkoeling nauwelijks meer opvallend dan de bekende oliekoeling. Als er iets verschilt is het juist dat de radiatoren minder prominent in beeld zijn dan de oliekoeler, de waterslangen zijn discreet gemonteerd tussen de framebuizen. Alles is zo onopvallend gedaan dat in een oogopslag de watergekoelde Ultra Limited en luchtgekoelde Ultra Classic niet van elkaar te onderscheiden zijn.
Tijdens onze test mocht ik zowel de met lucht – als de twingekoelde 103’s rijden, zonder waarneembaar verschil in prestaties. Denver over de I – 70 (waarschijnlijk het mooiste stuk Interstate in het hele land) uit rijdend vond ik de acceleratie voldoende maar wat tegenvallend, totdat bleek dat mijn fiets een internationale versie was. Die zijn langer gegeared voor de strengere emissie-eisen en snellere autosnelwegen van Europa. De Amerikaanse versies waarop ik later overstapte hadden een beetje meer gang, hoewel de acceleratie nog niet overweldigend te noemen was. De ijle berglucht van de Rockies hielp in dit opzicht waarschijnlijk ook niet. De vloeistofgekoelde 103 levert veel bruikbaar, direct koppel – met een bescheiden verbetering in de acceleratie op hogere snelheid. Sommigen zullen mopperen dat de nieuwe 103 Twin Cooler niet zo stoer klinkt als de vorige 103, maar de cadans van de klappen en het uitlaatgeluid klinken volgens mij authentiek, vooral tijdens die verbeterde tussensprints.
Opgemerkt moet worden dat mijn eerste testrit een flinke waarschuwing voor de prestaties van de nieuwe motor bevat: de Ultra Limited waarmee ik tijdens de tweede ochtend reed stopte er tweemaal mee . De technici noemden een hapering in de gasklepstandsensor (TPS) in het ride-by-wire systeem als oorzaak, met het door de ECU uitschakelen van de motor als gevolg . In de berm stilstaan is niet heel inspirerend qua lofuitingen, zodoende krijgt het nieuwe motorblok van mij voorlopig niet meer dan het voordeel van de twijfel. Het is goed, beter zelfs dan het vorige model, maar niet adembenemend of revolutionair .
Een dikkere 49mm voorvork met stijvere instellingen belooft een beter controleerbaar rijwielgedeelte voor de Rushmore Touring. Bij hogere snelheden, bijvoorbeeld in lang doorlopende bochten , wordt de voorkant van de Limited toch onrustig en de achterwielophanging slaat door als je door een gat in het asfalt rijdt. Echter, op een meer ontspannen tempo stuurt de cruiser verrassend makkelijk voor zo’n zware machine met een opgegeven drooggewicht van 391 kilo. De floorboards schrapen soms over het asfalt, maar pas nadat een behoorlijke hellingshoek wordt gemaakt. De meeste van deze touchdowns waren dan ook in haarspeldbochten bergop. De motorfiets is groot en zwaar, maar ook stabiel en strak voor maximaal tourcomfort.
Het meest enthousiast was ik over de prestaties van het nieuwe Reflex Linked remsysteem met ABS, een andere Rushmore -update. Het gekoppelde systeem grijpt pas bij snelheden boven de 40 km/u in, met onafhankelijke achter/voorremmen onder die waarde, handig om (bijvoorbeeld) de achterrem te laten slepen tijdens lage snelheidsmanoeuvres. Nogmaals, ik ben er niet zeker hoeveel van HD ‘s hardcore liefhebbers geroepen hebben om gekoppelde remmen en ABS, maar er is geen motorfietsklasse die meer profiteert van deze elektronische hulpmiddelen dan deze enorme cruisers en touring modellen. In de praktijk wordt de remwerking op straat enorm verbeterd, met een gelijkmatige en grotere remkracht waarmee je eerder tot stilstand komt.
De Ultra Limited heeft in 2014 een hydraulisch bediende koppeling, ik merkte alleen geen verschil qua benodigde handkracht tussen de nieuwe en de oude. Hetzelfde geldt voor de zesversnellingsbak, die nog steeds die “vertrouwenwekkende knal” geeft, zoals die me ooit eerder is beschreven. Inderdaad, die knal is een twijfelachtig compliment, maar schakelen doet de HD aandrijflijnen echt niet zo slecht – mijn enige echte klacht over de versnellingsbak is de onvindbare vrijstand.
Al deze upgrades qua harde prestaties, waaronder het nieuwe watergekoelde motorblok, worden enigszins overschaduwd door Project Rushmore’s toervoorzieningen. Die updates laten een duidelijke verbetering qua pasvorm en afwerking zien, evenals meer praktische functionaliteit . De zadeltassen en koffers zijn daarvan een goed voorbeeld. De harde zadeltassen/koffers verdienen veel lof met hun One Touch toegankelijkheid en intuïtieve ontkoppeling. De enorme topkoffer uit het Tour-Pack opent ook gemakkelijk met één ontgrendeling. Een ander bijzonder detail dat de invloed van Rushmore klantenfeedback laat zien, is de kabel die de Tour-Pack deksel nu heeft gekregen. Vroeger was je daarmee altijd aan het klooien als je de koffer wilde sluiten, waarbij de kabel steeds tussen de deksel kwam en je die er met de hand weer tussen moest duwen. Nu rolt die automatisch in. Het is een klein en zeer onsexy detail, dat alleen zal worden gewaardeerd door voormalige Harley Tour Pack eigenaren, maar dat zijn er wel tienduizenden wereldwijd!
Het One Touch principe geldt ook voor het nieuwe Boom! Box Infotainment systeem. Met de duimjoysticks op beide zijden van de stuurschakelaar navigeer je door de menu’s, die gemakkelijk te lezen zijn op het prachtige centrale display (beschikbaar in 4.3 en 6.5 – inch -versies). Het systeem is wel even wennen, niet omdat de duimschakelaars moeilijk te bedienen zijn, maar vanwege de enorme hoeveelheid beschikbare informatie: radio, iPod, telefoon , navigatie en tal van andere instellingsopties . Ik heb ook het systeem met spraakbediening via de audioheadset (accessoire) getest. Druk met je duim op de linker schakelapparatuur, geef commando’s in de helm gemonteerde microfoon, zeg “play Neil Young” en Boom!, Neil knalt direct in je oren, hetzij via de standaard luidsprekers, hetzij via de headset, mijn persoonlijke voorkeur. Ik verwachte veel blunders, maar de spraakherkenning deed het opmerkelijk goed qua ontcijferen van mijn gemompelde verzoeken.
Nieuwe Daymaker LED koplampen sieren de Ultra Limited. We hebben niet veel meer in het donker kunnen rijden dan in de ondergrondse parkeergarages en een lange tunnel, maar de dubbele Daymaker LED-koplampen, standaard op de Ultra Limited en de luchtgekoelde Ultra Classic, zijn ultraheldere aandachttrekkers. De overige wijzigingen qua uiterlijk aan de 2014 Ultra Limited zijn subtiel, maar effectief . De opvallende ‘batwing’kuip heeft nu een meer agressieve neus, met de bagagebeugels onder een andere hoek voor een meer vloeiende uitstraling. De wijzigingen in de Batwing kuip zijn niet alleen maar voor de show, want ook de turbulentie rondom de kuip is flink verbeterd. Dit is vooral te danken aan een nieuw, afsluitbaar (One Touch natuurlijk) luchtkanaal, dat zich aan de bovenkant van de kuip onder de voorruit bevindt. Het extra kanaal werkt echt, zo simpel is het, ik zou het dan ook nooit meer afsluiten. En over aerodynamica gesproken, als u denkt dat alleen sport fietsfabrikanten in de windtunnel komen; de Harley ontwikkelingsingenieurs vertelden dat de nieuwe fietsen qua luchtstroom rondom de berijder op een zodanige wijze te geleiden dat het ongewenste effect van ‘baardlift’ geëlimineerd wordt. Dat klopt mensen, ik zei baardlift… Project Rushmore is inderdaad klantgedreven! De verminderde turbulentie speelt een grote factor in het verhoogde rijcomfort ( en de minder baardlift ook natuurlijk, daar ben ik echt zeker van …). De Ultra Limited is een motorfiets die mijlen met luxe gemak onder zich door laat rollen. Ik was pas overtuigd van de kwaliteiten van het ligbank-achtige zadel tot ik overstapte op een andere machine. Het comfort van de bijrijder is ook verbeterd , met een zadel met meer ruimte en meer beenruimte. De grootste vraag qua rijcomfort is echter die over de motorwarmte. In onze testgroep zat ook iemand die al lang zelf een Ultra Classic heeft. Volgens hem was het warmteprobleem veel beter op de nieuwe Limited. Ikzelf voelde geen dramatisch verschil tussen de lucht – en vloeistofgekoelde modellen, hoewel ik slechts kort met de luchtgekoelde Ultra Classic heb gereden. De 2014 Harley Davidson Ultra Limited werd nog wel warm, maar terwijl we door het vloeiende berglandschap gleden was dit niet ondraaglijk. Meer stop-and-go rijden in stad zal in de toekomst een meer serieuze test hiervoor zijn.
Na twee dagen in het zadel geloof ik dat HD’s Tourings, met inbegrip van de Ultra Limited, zeker verbeterd zijn. De grote vraag is nu allen wat hoe klanten en dealers van Harley ‘s met de fundamentele overstap naar vloeistofkoeling om zullen gaan. Voor alle vraagtekens: HD’s Project Rushmore zorgt voor een meer verfijnde rijervaring, dat is duidelijk. Maar het uiteindelijke lot van de Ultra Limited en haar Twin-gekoelde motorblok zal één van de grote motorfietsverhalen van 2014 en daarna zijn.
Test: Bart Madson (Motorcycle-USA) – fotografie: Nelson & Riles