Yamaha doet het volgens eigen zeggen rustig aan tijdens de crisis. Bij een korte, hevige recessie zou dit gewerkt hebben, maar nu de crisis doorzet komt Yamaha in de problemen. Het wordt tijdens de huidige, voortdurende malaise op de markt nu geconfronteerd met een vergrijzend, duur assortiment aan motorfietsen, en je raadt het al: ze verkopen er dan ook weinig. In Keulen werd door de grote baas Kunihiko Miwa weer volledige inzet en een terugkeer naar Yamaha’s kernwaarden van innovatie en prestaties beloofd, maar in de tussentijd is het bedrijf nog steeds bezig om te overleven. Met het huidige assortiment rijzen er zelfs vragen over deze basisvoorwaarde. De 11-jarige FJR1300A toerfiets is alleen niet vervangen als reactie op de sterke en high-tech aanvallen vanuit Triumph, BMW en anderen, hij kreeg alleen maar een facelift. Die is wel effectief, vooral omdat de wijzigingen de motorreactie en bruikbaarheid van het motorblok hebben verbeterd.


 

Het inlaatsysteem is vernieuwd met nieuwe gasklephuizen, inlaatkanalen en luchtfilter. Aan de andere kant van het proces is er een nieuw, lichter en efficiënter uitlaatsysteem met twee in plaats van vier katalysatoren. De oude stalen cilinderbussen zijn verdwenen, vervangen door hardgecoat aluminium en zuigerveren met een lagere wrijving. Met als gevolg dat het topvermogen met 3 pk naar 146 PK steeg. De nieuwe ride-by-wire heeft de montage van een gehoorzame en voorspelbare cruise control vergemakkelijkt, evenals de nieuwe keuze voor twee mappings, Touring en Sport. Daarbij maakt de Touring-instelling de motor alleen zo futloos dat je je afvraagt waarom ze al die moeite gedaan hebben.
 

De meeste tijd zal er voor de Sport-stand gekozent worden, maar hier vertoont de FJR, ondanks de verbeteringen, juist voor een toerfiets iets teveel van zijn sportieve karakter; je moet veel toeren draaien om eruit te halen wat erin zit. Onder de 5.000 toeren, dus in het gebied wat het meest zal worden gebruikt, er is gewoon niet genoeg koppel, vooral in vergelijking met een echt koppelrijke motor als de Triumph Trophy. Om in te halen of op een daartoe uitnodigende weg moet je constant in de weer met de versnellingsbak en dat is niet hoe een motorfiets als deze zou moeten werken. Dit is bij solo-gebruik al zo, maar verergert zich met een duo-passagier.

Je hoort vaak de klacht dat de FJR slechts vijf versnellingen heeft, vooral omdat hij teveel toeren draait bij  constante snelweg snelheden. Alleen zou een langere zesde versnelling de motor in de dip bij lage toerentallen laten vallen, waardoor hij het gewoon niet zou trekken. Vijf blijft dan ook de enige optie. Dat is jammer, want de motor voelt erg goed aan in andere opzichten en de pk-boost hoger in het hogere toerenbereik maakt dit een van de snelste toerfietsen. Alleen dat is nou juist het probleem, er zijn maar een paar rijders die een toerfiets willen die alleen hard gaat als je ermee rijdt het alsof een sportmotor is. De motor zelf is een stuk soepeler dan bijvoorbeeld de oudere versies, met een minimale trilling in de mid-range (niks om je zorgen over te maken) en vrijwel nergens anders. Daarbij is hij nog efficiënt ook, met een verbruik van 1 op 20 bij afwisselend rijden en 1 op 19 bij steviger doorrijden. Dat resulteert in een actieradius van meer dan 400 kilometer op de 25-liter tank, wat indrukwekkend is, vooral gezien het vermogen.
 

De veranderingen aan het frame zijn niet enorm. De FJR1300AS met elektronisch instelbare vering was teleurstellend genoeg nog niet beschikbaar – in april 2013 verwacht, de pers zal krijgt kort daarvoor nog een presentatie – maar de standaard FJR1300A heeft ook aanpassingen aan de vering ondergaa. Dit in de vorm van een lichtere voorvork met van aluminium binnenmateriaal in plaats van staal, en progressieve in plaats van lineaire veren plus stevigere settings qua demping. Ook de achterschokdemper is aanzienlijk steviger. Er zijn nieuwe Metzeler Roadtec Z8 Interact banden gemonteerd in plaats van de oude Roadtec Z6, met Bridgestone BT023s als een alternatief in een aantal landen (in plaats van BT021s). Dit zijn allemaal uitstekende banden, waarbij de Metzelers verbazingwekkend veel grip bij nat weer bieden.
 

Het resultaat van dit alles zijn uitzonderlijk goede rijeigenschappen, de FJR is zelfs aanzienlijk beter in het absorberen van kuilen en scherpe bergkammen dan de high-spec elektronisch verstelbare vering van Triumph. De FJR kan wel een beetje stuiterig worden als je hard gaat pushen, maar dat is volkomen aanvaardbaar gezien de uitstekende prestaties tijdens de voornaamste taak: zorgen voor een comfortabele rit.
 

Het is de besturing die de FJR1300A in de steek laat. Die is wel beter dan die vroeger was, maar nog steeds moet je druk zetten op de binnenkant van het stuur om de motorfiets in een bocht op zijn lijn te houden. Na een lange rit op wegen met veel bochten wordt dat vermoeiend. In vergelijking met het vloeiende en natuurlijke gevoel van de Triumph, voelt de Yamaha nog steeds aan als 10 jaar geleden. Ondanks zijn lichtere gewicht voelt de Yamaha daarbij zwaarder aan, met een tragere reactie op input op het stuur dan de Triumph. Alleen bij stapvoets manoeuvreren merk je dat de Trophy daadwerkelijk de zwaardere motorfiets is.
 

De bescherming tegen weersinvloeden is goed, hoewel niet zo ruim als op de rivalen van BMW, Honda en Triumph. De voorzijde van de kuip en het scherm zijn compleet nieuw. Het geheel kreeg een scherpere look dan voorheen, terwijl ook de aerodynamica is verbeterd. Het windgeruis is laag, behalve voor bovengemiddelde lange berijders, en zelfs dan is het acceptabel. De ruit wordt elektrisch bediend en kan helemaal omlaag bij sportiever rijden of voor in de stad, al wordt het gevoel je echt bovenop de motor zit daardoor wel overdreven versterkt. Het comfort is over het algemeen erg goed, al begint het zadel na een paar uur aan boord wel wat hard aan te voelen, maar in dit opzicht is het geen machine waarop je zou terugschrikken voor het maken van lange ritten.
 

Die lange ritten wil je alleen niet met z’n tweeën doen. De ruimte is voldoende wanneer bestuurder en de passagier niet te groot zijn en het comfort achterop is ook goed. Yamaha adviseert alleen wel dat je òfwel de koffers, die een redelijke maar niet overdreven royale capaciteit hebben, òf de top-box gebruikt, maar niet beide tegelijk. Daarmee zou namelijk  het maximale gewicht van het achterste subframe overschreden worden en dat lijkt mij nogal een fout bij de ontwikkeling van de FJR1300. Op detailniveau doet de nieuwe FJR het verder goed, met een knap uitziend dashboard dat uitgebreide informatie levert en de automatische vergrendeling van het kleine compartiment in de linkerkant van de kuip. Aan de andere kant wordt alles bij de Triumph automatisch vergrendeld en ontgrendeld en is er ook een credit card houder, dus bij elkaar genomen blijft de Yamaha eerder op niveau dan dat hij vooruitstrevend is.
 

De cruise control is eenvoudig te bedienen en werkt zeer goed, zonder het omslachtige gedoe van de Triumph. Ook het -veiligheids-georiënteerde in plaats van prestatiegerichte- traction control systeem werkt buitengewoon soepel en gemakkelijk. Veel van dergelijke systemen horten en stoten op een onverharde weg als de aandrijving uit- en weer in wordt geschakeld. De Yamaha glijdt er gewoon rustig overheen, met vermogen en wielspin efficiënt en discreet onder controle. De standaard verwarmde handvatten werken ook goed.
 

De afwerking is in typische Yamaha-stijl uitstekend, met strakke naden tussen carrosseriedelen, vlekkeloze lak en het gevoel dat deze motorfiets zal blijven rijden tot je elke weg op aarde bereden hebt. Maar de nieuwe FJR zou daarbij wel meer koppel bij lage toeren en meer neutraliteit in de besturing moeten hebben. Het goede nieuws leek dat Yamaha aangaf de prijs echt concurrerend te maken, waarmee ze eindelijk leken te accepteren dat met hoge prijzen er minder motoren verkocht worden. Soort voor de hand liggende redenering zou je denken. Er werd dan ook een gelijke prijs met de basis-versie van de Triumph Trophy verwacht, maar die laatste wordt in Nederland met een prijs onder de 19.000 euro in Nederland toch flink goedkoper dan de nieuwe 2013 FJR1300A. Die kost namelijk 20.4999,- euro.
 

Tekst: Kevin Ash – Fotografie: Yamaha Motor / Milagro